| Λαϊλιάς |
|
|
Εισαγωγή Ιστορία Σήμερα Κλίμα Βλάστηση Πανίδα |
Χιονοδρομικό κέντρο Extreme experience Ανακοίνωση |
Χρυσοπηγή Αη-Γιάννης Κοιλάδα Αγίων Αναργύρων Ανω Πορόϊα Σιδηρόκαστρο Θερμά Νιγρίτας Αγκιστρο Νέα Κερδύλλια |
| Εισαγωγή | 
 Το δάσος του Λαϊλιά, ψηλά στην οροσειρά της Βροντούς, από πλευράς φυσικών καλλονών έχει έντονη αισθητική παρουσία και φυτοκοινωνιολογική σημασία. Είναι ένα ψηλό δάσος οξυάς και δασικής πεύκης με έκταση 33.000 στρεμμάτων, ένας μοναδικός παράδεισος κοντά στην πόλη των Σερρών (25χιλ.),συνδεδεμένος με χίλιες παραδόσεις και ιστορίες. Ορεινό σύμπλεγμα , με ψηλότερη κορυφή τα 1850 μ. (Αλή Μπαμπάς), με δασοκάλυψη 83% και με οδικό δίκτυο 110 χιλ. Αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα αρμονίας ανάμεσα στο άγριο τοπίο και τη θαυμαστή ομορφιά της φύσης. Τα πανύψηλα δέντρα, οι απότομες χαράδρες, οι απόκρημνοι και τεράστιοι βράχοι και γενικά η μαγευτική τοποθεσία σαγηνεύουν πραγματικά τους λάτρεις του βουνού και της υπαίθρου. Το χειμώνα το δάσος περιβάλλεται με πραγματικό Αλπικό μεγαλείο, καθώς καλύπτεται με παχύ στρώμα χιονιού. Στην κορυφή "Αλή Μπαμπάς" υπάρχει μια δροσερή πηγή με εξαιρετικό νερό , το οποίο χρησιμοποιούσαν παλαιότερα για την παρασκευή των περίφημων "Ακανέδων" (λουκούμια) , που και σήμερα αποτελούν παραδοσιακό τοπικό γλύκισμα των Σερρών. H περιοχή ,λόγω των εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, προσφέρεται όλες τις εποχές του έτους για περιπάτους, πικ-νικ, αθλητισμό, ορειβασία, ενώ ιδιαίτερα το χειμώνα προσφέρεται και για χειμερινά σπορ (σκι) στις χιονοδρομικές πίστες που διαθέτει. Τα διεθνή περιποιητικά μονοπάτια Ε4 και Ε6 διέρχονται από τον Λάϊλιά, για να συνεχίσουν ατεό κει και πέρα τη διαδρομή τους.Από πλευράς φυσικών θέλγητρων, οι απόκρημνοι και τεράστιοι βράχοι φιλοξενούν μεγάλα θηλαστικά και πτηνά σπάνια. Οι λιγοστές καφετιές αρκούδες βρίσκονται στο βόρειο απόκρημνο τμήμα του, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, βίδρες, αρπακτικά, αγριόγαλοι, αγριόκοτες, ακόμα και πεδινές πέρδικες αποτελούν τον θαυμαστό φυσικό του κόσμο. Από πλευράς επισκεπτών κατά την χειμερινή περίοδο ο αριθμός επισκεπτών ανέρχεται στις 10 χλμ. τουρίστες. Στα 1500μ. υπάρχει ακόμα και ένο ορειβατικό καταφύγιο σύγχρονο το οποίο μπορεί να στεγάσει 80 άτομα ημερησίως με διανυκτέρευση. |
||||||
| Ιστορία | |||||||
|
Ο νομός Σερρών είναι ένας από τους 13 νομούς της Μακεδονίας. Πρώτη φορά εμφανίζεται στην Ιστορία η πόλη στις αρχές του 5ου αιώνα π.χ. Την αναφέρει ο Ηρόδοτος με το όνομα Στρίς. Αργότερα ο Ρωμαίος Τίτος Λίβιος την αποκαλεί Sira. Με το όνομα Σερραι μνημονεύεται από τον 5ο αιώνα μ.Χ. Σήμερα έχουν διασωθεί μερικά ευρήματα από τον 5ο με 6ο π.Χ. Αν και τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία για το ορεινό συγκρότημα της Βροντούς, πον περιλαμβάνει και το δάσος Λαϊλιά, δεν είναι ικανά να αποδώσουν την πλήρη ιστορική εξέλιξη της περιοχής, δείχνουν ωστόσο ότι η συγκεκριμένη περιοχή δεν αποτελούσε ένα ανεξάρτητο ορεινό τμήμα, ξεκομμένο απο την ανθρώπινη δραστηριότητα της γειτονικής πεδιάδας των Σερρών, πον ήταν μάλιστα ιδιαίτερα έντονη από τους αρχαιοτάτους χρόνους. Επί Τουρκοκρατίας είχαν στον Λαϊλιά θερινές κατοικίες δνο χιλιάδες πρόκριτοι του νομού και οι Μπέηδες έστελναν εκεί τα χαρέμια τους για να παραθερίσουν. Υπήρχαν τότε εκεί 40 περίπον τζαμιά, χάνια, πολλά Μοναστήρια, σχολεία και χιλιάδες άλλα διάφορα κτίρια, δηλ. ολόκληρη πόλη. Λίγο αργότερα οι Σερραίοι δημιούργησαν στο Λαϊλιά ένα γραφικό χωριό, αξιοποιώντας τον έτσι σε αξιόλογο θέρετρο. Ο Β' παγκόσμιος πόλεμος όμως ερήμωσε εκεί τα πάντα. Τη μαγευτική ομορφιά τον Λαϊλιά εξυμνεί από το 1668 ο Τούρκος περιηγητής Εβλιά Τσελεμπής, πον αφιερώνει ολόκληρο κεφάλαιο για τον "Επαινο του μεγάλου Θερέτρου των Σερρών" στο περιηγητικό του σύγγραμμα. "Το Θέρετρο αυτό", γράφει, "είναι διάσημο σ' όλη την Ρούμελη, την Αραβία και την Περσία. Είναι τόπος με λαμπρό κλίμα, αληθινός θελξικάρδιος παράδεισος, ανώτερος του οποίου δεν υπάρχει. Στο θέρετρο αυτό ο κόσμος το καλοκαίρι χρειάζεται πανωφόρι, γιατί μερικές φορές χιονίζει καί το κρύο είναι δριμύτερο από το χειμώνα".
Ο Λαϊλιάς δεν άφησε ασυγκίνητο ούτε το Γάλλο πρόξενο και περιηγητή Cousinevy, ο οποίος , όταν επισκέφθηκε τις Σέρρες το 1814, αφιέρωσε πολλές σελίδες για να πλέξει το εγκώμιο του μαγευτικού αυτού δάσους. Τα Τουρκικά νεκροταφεία , υπολλείμματα των οποίων υπάρχουν ακόμα , θυμίζουν την εγκατάσταση των κατακτητών στο όμορφο δάσος. Ξαναζωντανεύουν με την παρουσία τους το θρύλο της Κατίγκας,της κοπέλας που αυτοκτόνησε πέφτοντας απ' τον ομώνυμο βράχο, για να μη παντρευτεί αυτόν που δεν ήθελε,το ήθελε,το Μωαμεθανό. Στο βράχο αυτό, που σήμερα συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των επισκεπτών και που βρίσκεται στο χείλος μιας βαθιάς χαράδρας, η οποία στη θέα της κόβει την ανάσα προκαλώντας δέος, οδηγεί ένα Λαϊλιάς: 'Ενα τμήμα του δάσους γραφικό μονοπάτι, που ξεκινά απ' την καρδιά του δάσους. Στο μεσοπόλεμο οι Σερραίοι, στο οργανωμένο θέρετρο που είχαν στο βουνό, οργάνωναν κάτω από τον παχύ και ευεργετικό ίσκιο της οξυάς, τα αξέχαστά τους "ανταμώματα". Οι κτηνοτρόφοι νομάδες Βλάχοι είχαν στεριώσει στα χαμηλότερα και ηπιότερα επίπεδα του δάσους, χτίζοντας οικισμό,στον οποίο ξεχώριζε η εκκλησία, καμωμένη με πολύ μεράκι και ευλάβεια. Βουβά χαρακώματα από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο βρίσκονται ακόμη και σήμερα στις βόρειες παρυφές του Λαϊλιά, ενώ στις πέτρινες, γρανιτώδεις εξάρσεις του βουνού, ο αέρας ζωντανεύει ιστορίες θυσίας της ανθρώπινης πορείας στο χώρο και στο χρόνο. | ||||||
| Σήμερα | |||||||
|
To δάσος Λαϊλιά, αυτός ο τόπος αισθητικής και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, αυτό το καύχημα των Σερραίων, αποτελούσε και αποτελεί κέντρο αναψυχής.Τους θερινούς μήνες καθημερινά συναντάς στους δρόμους και στα μονοπάτια του δάσους περιπατητές, αθλητές, ερασιτέχνες ποδηλάτες να απολαμβάνουν τη φύση. Στην περιοχή "Μπαλτά- Τσαϊρ" το Δασαρχείο έχει κατασκευάσει πολλούς χώρους αναψυχής, όπου o επισκέπτης μπορεί να περάσει ευχάριστα. Μεγάλη κοσμοσυρροή παρατηρείται στις 15 Αυγούστου , οπότε και γίνονται κάποιες λαογραφικές εκδηλώσεις από το "Σύλλογο των Βλάχων Σερρών". Τους χειμερινούς μήνες το πρώτο λόγο έχει το χιονοδρομικό κέντρο, όπου πέραν των αθλητών, μπορούν και ερασιτέχνες σκιέρ να δοκιμάζουν τις ικανότητές τους και να ικανοποιούν το χόμπυ τους. Το "Ορειβατικό καταφύγιο " του "Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου (ΕΟΣ) Σερρών είναι δυναμικότητας ογδόντα (80) κλινών (τηλ. ΕΟΣ για συνεννόηση: 0321-53790 και 0321-23724 FAX.
Περνώντας μέσα από την κατάφυτη και πλούσια σε νερά κοιλάδα των Αγίων Αναργύρων, βορειοανατολικά της πόλης των Σερρών, ανηφορίζει o επισκέπτης προς τον "Λαϊλιά", αυτό το καύχημα των Σερραίων. Ενα δάσος συνδεδεμένο με χίλιες παραδόσεις και ιστορίες, εκεί ψηλά στην οροσειρά της Βροντούς, που προσφέρεται τόσο για Θερινό, όαο και για χειμερινό τουρισμό, με το χιονοδρομικό κέντρο που διαθέτει. Ο δρόμος που οδηγεί στη χιονοδρομική πίστα, διασχίτετ το υπέροχο αυτό δάσος για να θυμίσει στον επισκέπτη, ότι μπορεί να σαγηνεύσει τον περιπατητή, τον αθλπτή,τον ποδηλάτη, τον ορειβάτη, τον κατασκηνωτή. O Λαϊλιάς αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα αρμονίας, ανάμεσα στο άγριο τοπίο και τη θαυμαστή ομορφιά της φύσης. Τα Διεθνή περιπατητικά μονοπάτια Ε4 και Ε6 διέρχονται από τον Λαϊλιά, για να συνεχίσουν από κει και πέρα τη διαδρομή τους. Το χειμώνα το δάσος περιβάλλεται με πραγματικό αλπικό μεγαλείο, τη βόρεια πλευρά του Αλή Μπαμπά της ψηλότερης κορυφής, μέσα σε δάσος από οξυές και πεύκα, σε υψόμετρο 1.600 μέτρων βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο, 27 χλμ. από την πόλη των Σερρών. Διαθέτει μια βασική χιονοδρομική πίστα μήκους 1000 μέτρων και πλάτους 60 μέτρων, η οποία εξυπηρετείται από ένα συρόμενο αναβατήρα μήκους 1050 μέτρων, που μπορεί να μεταφέρει 700 άτομα την ώρα. Υπάρχει ένας ακόμη μικρός αναβατήρας για αρχάριους, μήκους 200 μέτρων.
Στη αφετηρία της πίστας γίνονται ενοικιάσεις σύνεργων του σκι, ενώ για τους αρχάριους παραδίδονται μαθήματα εκμάθησης σκι, επι τόπου από έμπειρους καθηγητές. Στο τέρμα της πίστας υπάρχει και λειτουργεί ένα ωραιότατο σύγχρονο περίπτερο - σαλέ, με εστιατόριο, αναψυκτήριο, κοιτώνες και κεντρική θέρμανση. Διαθέτει κλίνες για 80 άτομα. Κάθε χρόνο εδώ γίνονται αγώνες καταβάσεων δρόμου αντοχής πανελλήνιοι, περιφερειακό πρωταθλήματα, τοπικοί και άλλοι χιονοδρομικοί διεθνείς αγώνες. Οι λάτρεις του σκι, μπορούν εδώ να απολαύσουν το αγαπημένο τους σπορ ακόμη και τη νύχτα αφού η πίστα διαθέτει ειδικό φωτισμό. Η θέα των σκιέρ στην φωτισμένη πίστα, μέσα στο δάσος οξυάς και ελάτου είναι φαντασμαγορική. Το χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά χαρακτηρίζεται σαν ένα από τα αξιολογότερα της χώρας μας που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου από όλη τη Β. Ελλάδα. Σ' αυτό βοηθάει σημαντικά η πολύ καλή χιόνωση, που διαρκεί 4 περίπου ώρες αλλά και η άριστη κατάσταση της πίστας καθώς και η εύκολη πρόσβαση λόγω του βατού οδικού δικτύου. Καθώς η ματιά ταξιδεύει ελεύθερα πάνω από τις δασωμένες πλαγιές και τους γυμνούς αυχένες των βουνών, και ύστερα χάνεται μακριά στις λευκές κορυφογραμμές και στους ορεινούς όγκους, η χειμωνιάτικη φύση αναδεικνύει όλο το μεγαλείο της.
| ||||||
| Κλίμα | |||||||
|
Το βιοκλίμα της περιοχής έχει αξηρικό εύκρατο χαρακτήρα, ο οποίος δεν ανήκει στο Μεσογειακό βιοκλίμα,αλλά στα βιοκλίματα της Μεσευρώπης , και η περιοχή ορίζεται στο βιοκλιματικό υπέρυγρο υπώροφο με δριμύ χειμώνα. | ||||||
| Βλάστηση | |||||||
|
Σπάνια φυτικά είδη, τα μοναδικά στην επιστήμη,βρίσκουν το χώρο τους στο δάσος Λαϊλιά. Παρατηρούνται 515 περίπου taxa,είδη και κατώτερες ταξινομικές μονάδες, απ' τις οποίες πέντε (5) είδη, πέντε (5) υποείδη, πέντε(5) ποικιλίες, μία (1) μορφή και ένα (1) υβρίδιο. Οι ζώνες βλάστησης του Λα ϊλιά καθορίζονται έτσι: l.Ζώνη των σκληρόφυλλων , αειφυλλών ζυλωδών στοιχείων 2.Ζώνη των φυλλοβόλλων δασών διακρινόμενη σε α. υποζώνη μικτού δρυοδάσους β. νποζώνη δάσους οξυάς 3. Ζώνη των κωνοφόρων - βελονόφυλλων, ένωση της δασικής πεύκης 4. Ζώνη των ορεοφύτων που υπέρκειται των δασοορίων. Με τη διάπλαση της οξυάς,εκτός των συμπαγών συστάδων της δασικής πεύκης και παλλασιανής πεύκης στα δασοόρια συμμείγνυνται διάφορα δασικά φυλλοβόλα είδη δενδρώδη και θαμνώδη.Πλούσια είναι και η υποβλάστηση από αγροστώδη , πτερίδες και πολλά άλλα. Οι προάγγελοι της άνοιξης κρόκοι, πριμούλες, γκαίες κ.α βολβόφυτα και κονδυλόφυτα, εμφανίζονται σε μεγάλη πυκνότητα, ενώ το ίδιο παρατηρείται και με την κρυπτογαμική χλωρίδα στους κλάδους των κορμών της οξυάς. Πολλά βόρεια είδη εμφανίζονται όμοια της κεντρικής Ευρώπης. Επίσης πολλά είδη παρουσιάζονται για πρώτη φορά στη Μακεδονία. Η ορεινή βαθμίδα των 1000-1650μ φέρει δασοκάλυψη από μικτά δάση ή δάση από συμπαγή οξυά και δασική πεύκη. Η κορυφαία ζώνη των 1650-1850μ. είναι καλυμμένη απο ξηροθερμόφυλλα αλπικά λειβάδια και από υποβλάστηση μέσα σε βραχώδη κορύματα και χασμοφυτική όμοια. Στις μηλότερες βαθμίδες του βουνού συναντώνται 515 taxa από τα οποία μερικά δεν είναι γνωστά στην υπόλοιπη Ελλάδα. Στο κέντρο του δάσους σε βαλτώδη περιοχή, στην τοποθεσία "Μπαλτά -Τσαϊϊρ",αναπτύσσεται ένα παλαιοντολογικό φυσικό μουσείο της βλάστησης του Λαϊλιά, όπου η συσσωρευμένη γύρη των δένδρων, στρωματωμένη κατά εποχές, βοηθά να διαπιστωθεί η διαδοχή των δασικών ειδών ανά τις χιλιετηρίδες. Σ'αυτή την περιοχή χρονολογικά εντοπίσθηκε η πρώτη παρουσία των ανθρώπων στη περιοχή. Ο χώρος αυτός που ονομάζεται "σφαγνώνας" προστατεύεται από το Υπουργείο Γεωργίας με απόφαση του Υπουργού και κηρύχθηκε διατηρητέο φυσικό μνημείο. Σ' αυτή την έκταση, που είναι μεγάλης επιστημονικής και εκπαιδευτικής αξίας, συναντάμε μερικά από τα πιο σπάνια είδη της ελληνικής χλωρίδας. Κύριο ευδόκιμο είδος είναι τα φυλλοβόλα των σφαγνωδών, βρύα, των οποίων η μακροχρόνια και χωρίς οξυγόνο αποσύνθεση, δημιουργεί την "τύρφη". Εδώ γίνονται έρευνες της μεταπαγετώδους εξέλιξης του δάσους.
| ||||||
| Πανίδα | |||||||
|
Η πανίδα του Λαϊλιά είναι πλούσια και σημαντική.Το δάσος βρίσκεται μέσα στην καρδιά της ελεγχόμενης κυνηγετικής περιοχής Σερρών και διατηρείται σαν πυρήνας αποταμίευσης με την απαγόρευση τον κυνηγιού διαρκώς. Από τα φυτοφάγα θηλαστικά, έντονη είναι η παρουσία των ζαρκαδιών, πολύ σημαντική των λαγών στα ξέφωτα και τα δασοόρια.Από τα παμφάγα, τα αγριογούρουνα αποτελούν το σημαντικότερο πληθνσμό. Επίσης υπάρχουν ασβοί, σκαντζόχοιροι, νονομυγαλίδα, κηπομυγαλίδα, σπιτομυγαλίδα,σκίουρος, σπερμόφιλος, μικροτυφλοποντικός, τρανοποντικός, σταχτοποντικός, μαυροποντικός, δεκατιστής, δασοποντικός, αρκούδα. Οι λίγες καφετιές αρκούδες βρίσκουν άσυλο στο βόρειο απόκρημνο τμήμα του δάσους. Από τα σαρκοφάγα, η παρουσία της αλεπούς είναι έντονη, μετριότερη του τσακαλιού και της αγριόγατας, φτωχότερη του λύκου. Οι νυφίτσες, τα κουνάβια, οι βίδρες έχουν και αυτά σημαντική παρουσία. Από τα χειρόπτερα η πτερυγονυκτερίδα , η τρανομυωτίδα, η νανονυχτερίδα, η νυχτοβάτις, είναι μερικά από τα είδη που παρατηρήθηκαν. Σημαντική η παρουσία των ερπετών, τόσο αριθμητικά, όσο και σε ποικιλία ειδών. Παρατηρήθηκαν οχιές, λαφιάτες, σαϊτες, δενδρογαλιές, νερόφιδα σ'ολόκληρη σχεδόν την περιόχή του Λαϊλιά,όπως επίσης και σαλαμάνδρες σαύρες πέρα από τις κοινές ποικιλίες βατράχων παρατηρήθηκε και ο μεγάλος βάτραχος bufu-bufo. Πλούσιος ο κατάλογος των ειδών της ορνιθοπανίδας που παρατηρήθηκαν.'Ετσι η καμποπέρδικα, ο αγριόγαλος, η μπεκάτσα, ο φιδαετός, η γερακίνα, το κιρκινέζι, η πετροπέρδικα, ο κούκος, ο γκιώνης, ο μπούφος, η κονκουβάγια, ο τσαλαπετεινός, το αηδόνι, ο κότσυφας, η καρακάξα, ο κόρακας, η καρδερίνα είναι μερικά από τα (63) είδη που παβατηρήθηκαν.Απ'αυτά δέκα (10) προστατεύονται από την 79/409 οδηγία της ΕΟΚ "περί διατηρήσεως των άγριων πονλιών". Η απογραφή αυτή των πουλιών της περιοχής δεν καλύπτει απόλυτα το συνολικό πληθυσμό της. Πραγματοποιήθηκε σε μια εποχή (άνοιξη) και οπωσδήποτε δεν αντιπροσωπεύει όλο τον πληθυσμό που είτε ενδημεί, είτε παρεπιδημεί ή ακόμη είναι διερχόμενος. Μερικοί από τους βασικούς παράγοντες, πον επηρρεάζουν την επιλογή ενός βιοχώρον απο τα πτηνά, είναι σημαντικοί και ίσως μοναδικοί για την περιοχή.
| ||||||
© Copyright Oreivatein 1997-2017 - All rights reserved