Πρέβεζα

Πρέβεζα, ένα μεγάλο οδοιπορικό

του Χαράλαμπου Γκούβα - Έκδοση 1998

Αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία του τουρισμού, θα διαπιστώσει ότι οι περίοδοι και τα είδη τουρισμού καθορίζονται από τρείς παράγοντες:

Ενίοτε η τουριστική ανάπτυξη είναι τυχαία και μεταστρέφεται κατά την χρονική πορεία σε άλλο αντικείμενο. Κλασσικό παράδειγμα «άδικης» κατά τη γνώμη μου και οργιώδους τουριστικής ανάπτυξης είναι η Μύκονος. Μέχρι το 1950 η Μύκονος αγνοούσε τον όρο «τουρίστας». Είχε όμως ένα προνόμιο. Δίπλα της είναι η νήσος Δήλος με ανυπολόγιστης αξίας αρχαιολογικά ευρήματα (αρχαία Δήλος). Μικρές ομάδες αρχαιολόγων ή και φίλων των αρχαιοτήτων, επιθυμώντας να επισκεφθούν τη Δήλο, πού δεν κατοικείται σήμερα, ήταν αναγκασμένοι να διανυκτερεύουν στην άγονη, ξερή και ανοργάνωτη Μύκονο. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 τα πράγματα κυλούσαν αργά και ήρεμα ώσπου δυό τρείς επισκέψεις διασημοτήτων (πχ Ωνάσης, Beatles, κλπ) και η λειτουργία ενός κλάμπ ομοφυλοφίλων από κάποιο Γάλλο θαυμαστή του νησιού, προσέδωσαν στη Μύκονο τέτοια δημοσιότητα, που σήμερα είναι η μεγαλύτερη κατά εμβαδόν τουριστική βιομηχανία στην Ευρώπη, οι δε κατοικοί της έχουν κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα 50.000 δολάρια! Κάτι ανάλογο έγινε και με τη Ρόδο με το γύρισμα της κινηματογραφικής ταινίας «Τα Κανόνια του Ναβαρόνε» με τον Αntony Quinn, τον Gregory Peck, την Ειρήνη Παππά κλπ. Παρομοίως το ίδιο έγινε και με την Κέρκυρα με την ταινία «Sissy» με τη Rommy Schneider.

Στην καθιερωμένη του μορφή, ο κλασσικός τουρισμός ταυτίζεται κατά βάση με τις θαλασσινές παραλίες, ηπειρωτικές ή νησιωτικές, σε συνδυασμό με τον τουριστικό συγχρωτισμό (= «μπούγιο», κοσμοσυρροή) και την ομοιόμορφη σε όλη την Ελλάδα, κακόγουστη ενίοτε εμπορική τουριστική βιομηχανία (κάρτες, έντυπα, δώρα, μουσική, φαγητό, αρχαιολογικές απομιμήσεις, κίτς σουβενίρ (= κακόγουστα ενθύμια) κλπ). Η μορφή αυτή του τουρισμού θα έχει πάντα μέν τη μερίδα του λέοντος, αλλά κατά τη γνώμη μου, σταδιακά θα εκφυλισθεί και θα αντικατασταθεί από τον οικολογικό τουρισμό. Ηδη η Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία πρόβλεψε τις εξελίξεις έχει ήδη χρηματοδοτήσει στην Ελλάδα τον οικολογικό τουρισμό με τά προγράμματα Leader-I και Leader-II.

Με τον όρο οικολογικός τουρισμός, καθορίζεται η μορφή εκείνη τουρισμού, πού χαρακτηρίζεται από το μη πολυσύχναστο των δραστηριοτήτων, σε περιοχές μεγάλου φυσικού κάλους (βουνά, χαράδρες, κοιλάδες, οροπέδια, ποτάμια, λίμνες, κλπ), στις οποίες δεν είναι εύκολη η πρόσβαση με τροχοφόρο ή άλλο μέσον, και απαιτούν κάποια επιπλέον φυσική καταπόνηση. Τα τελευταία δέκα χρόνια στην Ελλάδα ο οικολογικός τουρισμός βρίσκεται σε μια σταθερή ανοδική πορεία, και σταδιακά ανακύπτουν οργανωμένα χωριά και επιχειρήσεις που παρέχουν την ανάλογη υποδομή για να απολαύσει κανείς το ορεινό και το θαλάσσιο μη πολυσύχναστο φυσικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με ανάπτυξη νέων αθλημάτων (Rafting, Kayak, Kanoe, τοξοβολία, ορειβασία, αναρρίχηση, ελεύθερη κατασκήνωση, διασχίσεις χαραδρών, σπηλαιοκατάδυση, χιονοδρομία, αλεξίπτωτο Parapente, αιωροπτερισμός, ανεμοπορία, ιστιοπλοία, καταγραφή χλωρίδας και πανίδας, κλπ).

Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων περιοχών πού ο τουρισμός τους είναι κατά βάση εναλλακτικός οικολογικός, είναι το χωριό Νυμφαίον Φλωρίνης (όρος Βίτσι, παραδοσιακή αρχιτεκτονική, προστασία αρκούδας), το Μέτσοβο Ιωαννίνων (παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τυροκομία, χιονοδρομία, ορειβασία, κλπ), η Κόνιτσα Ιωαννίνων (ορειβασία, καγιάκ και ράφτιγκ στον Αώο, κλπ), οι Σποράδες (Σκόπελος, θαλάσσιο πάρκο φώκιας Monachus-Monachus), η Ζάκυνθος (χελώνα Caretta-Caretta), το Λιτόχωρο Πιερίας (ορειβασία στον Όλυμπο), το Πάπιγκο Ιωαννίνων (παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ορειβασία στη Δρακόλιμνη Τύμφης και αναρρίχηση στην Αστράκα), η Σαμαρίνα Γρεβενών (ορειβασία στο Σμόλικα), το Μονοδένδρι Ιωαννίνων και το χωριό Βίκος (Χαράδρα του Βίκου), τα Μετέωρα και το Καστράκι (ξενάγηση αλλά και αναρρίχηση), η Δαδιά Εβρου (Δάσος Δαδιάς, οικοσύστημα αρπακτικών πτηνών), το Δέλτα Εβρου, η Λίμνη Κερκίνη, το Αγιο όρος, το Νορβηγικό Χωριό (πλησίον του χιονοδρομικού κέντρου στον Παρνασσό) το Δέλτα του Αράχθου ποταμού, οι λιμνοθάλασσες του Μεσολογγίου με τα ένυδρα ξύλινα σπίτια («πελάδες»), κλπ.

Ο Νομός Πρέβεζας είναι ο κατ'εξοχήν νομός που μπορεί να αναπτύξει οικολογικό τουρισμό. Διαθέτει εκτός από τις μαγευτικές παραλίες, τέσσερα υδάτινα οικοσυστήματα παγκόσμιας εμβέλειας. Τον Αμβρακικό Κόλπο (δελφίνια, χελώνες Caretta-Caretta, αργυροπελεκάνοι, ερωδιοί, παρατηρητήρια πτηνών, κλπ), τη Λίμνη του Ζηρού με το ελβετικό της τοπίο, τον μυθολογικό Αχέροντα Ποταμό, με την ομώνυμη Χαράδρα του και τον Λούρο Ποταμό, με το σημαντικό του δέλτα (εκβολές). Πρίν από χρόνια (1992) μου έκανε μεγάλη εντύπωση μια ομάδα 50 Τσέχων που είχαν κατασκηνώσει στους Αγίους Αποστόλους Πρέβεζας (Αμβρακικός Κόλπος) με σκοπό την καταγρφή των ειδών πεταλούδας! Η παρούσα μονογραφία περιγράφει τα τελευταία αυτά υδάτινα οικοσυστήματα από γεωγραφική, αθλητική, αρχαιολογική και οικολογική σκοπιά. Τα τελευταία χρόνια η διαρκής ρύπανση, κινδυνεύει να τα καταστρέψει παντελώς. Η γνώση θα φέρει την προστασία τους.

Η παρουσίαση αυτή του υδάτινου κόσμου της Πρέβεζας αποτελείται από τα εξής τμήματα:

Για να διατηρήσουμε τη σωστή δομή του site, οι ποταμοί και η λίμνη αναφέρονται χωριστά, στο τμήμα "Ποτάμια και Λίμνες"

Ο Αμβρακικός κόλπος

Γεωγραφία
Ο Αμβρακικός Κόλπος αποτελεί υδάτινο οικοσύστημα πού επικοινωνεί με το Ιόνιο Πέλαγος μέσω του στενού της Πρεβέζης. Δέχεται τα νερά δύο μεγάλων ποταμών και αρκετών χειμάρρων. Οι ποταμοί είναι ο Άραχθος του Νομού Αρτας και ο Λούρος του Νομού Πρέβεζας. Τα όρια του Αμβρακικού κόλπου είναι Πρέβεζα, Βαθύ, Αγιος Θωμάς, Λασκάρα, όρμος Πωγωνίτσας, Αγία Τριάδα, Πνευματικός Φάρος, Ορμος Σαλαώρας(εκβολές, δέλτα Λούρου), Ιχθυοτροφείο Τσουκαλιό και Λιμνοθάλασσα Ροδιάς, Στρογγυλή, Βίγλα, Κορωνησία, Λιμνοθάλασσα Λογαρού, Μπούκα, Αλυκή, όρμος Κοπραίνης, Μενίδι, Κατάφουρκο, Ανοιξιάτικο, Μπούκκα, όρμος Αμφιλοχίας, Αμφιλοχία, Σπάρτο, Ορμος Λουτρακίου, Λουτράκι, Χαλίκι, όρμος Ρούμας, ακρωτήριο Αγελάδα, Νέα Καμαρίνα, όρμος Βονίτσης, ακρωτήριο Παναγία, αεροδρόμιο Ακτίου (ανατολικά), ακρωτήριο Ακρί, Ναυπηγεία Ακτίου, Στενόν Πρεβέζης.

Πανίδα

Υδρόβια: Χελώνες καρέττα καρέττα, δελφίνια, σαρδέλλες, κουτσομούρες, τσιπούρες, λαβράκια, γαύρος, μαρίδες.
Πτηνά: Αργυροπελακάνοι, ερωδιοί, πελαργοί, κλπ.

Οικολογία και προτάσεις ανάπτυξης
Το σημερινό «οικολογικό» καθεστώς του Αμβρακικού κόλπου, διέπεται από ένα παρανοϊκό δίδυμο. Από την μία μεριά η Ελλάδα έχει επικυρώσει με προεδρικό διάταγμα την συμφωνία προστασίας των Υγροβιοτόπων του Ramshar, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να στήσεις δίπλα στον Αμβρακικό ούτε αντίσκηνο, και από την άλλη μεριά μια πλήρης καταστροφή του συντελείται από τη ρύπανση που επέρχεται μέσω των λυμάτων του Λούρου και του Αράχθου ποταμού. Σε τελική ανάλυση, από αυτό το παρανοϊκό δίδυμο, ούτε τα σπάνια πτηνά ευνοούνται, ούτε τα ψάρια και ο ενάλιος πλούτος του κόλπου, ούτε η αλιεία προωθείται αλλά ούτε και ο τουρισμός. Απαιτείται αλλαγή του δήθεν οικολογικού καθεστώτος του Αμβρακικού. Δηλαδή, αλλαγή του Προεδρικού Διατάγματος πού επικυρώνει τη σύμβαση του Ramshar. Προτείνεται αντιγραφή της αισθητικής και του πολεοδομικού κανονισμού πού ισχύει για τις λίμνες St.Jean στο Κεμπέκ του Καναδά. Η σωστή ανάπτυξη του Αμβρακικού θα φέρει την οικολογική του προστασία. Οχι αυτό το άθλιο καθεστώς πού υπάρχει τώρα. Εάν υπήρχαν 100 βίλλες χτισμένες παραλιακά του Αμβρακικού με το γκαζόν , τη βάρκα και τα υδροπλάνα, μαζί με μικρές ξενοδοχειακές μονάδες οικοτουρισμού (βλέπε φωτογραφίες από τις λίμνες Saint Jean του Καναδά) η συντονισμένες ενέργειες των ιδιοκτητών θα έκλειναν με τη δικαστική οδό όλες τις παρακόλπιες ρυπογόνες βιομηχανίες και βιοτεχνίες που ρυπαίνουν τον κόλπο ή θα τις ανάγκαζαν να έχουν σε συνεχή λειτουργία βιολογικό καθαρισμό.

Ο Χαράλαμπος Γκούβας γεννήθηκε στην Αρτα το 1956. Μεγάλωσε στο Χαλάνδρι Αττικής από το 1968 και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικεύθηκε στην Ορθοπεδική και Τραυματολογία στο Νοσοκομείο ΚΑΤ Κηφισιάς για 6 χρόνια και το 1989 απέκτησε «διδακτορικό δίπλωμα» με άριστα.

Εχει γράψει και εκδόσει 14 βιβλία εκ των οποίων τα 9 είναι ιατρικά («Aντικαρκινικά φάρμακα», «Αντιβιοτικά φάρμακα», «Μύες», «Νευροανατομία», «Ασκήσεις γυμναστικής», «ΑIDS», «Διείσδυση αντιβιοτικών σε οστά», «Ο Βελονισμός στην Ορθοπεδική» , «Χονδροπάθεια της επιγονατίδος»), 3 είναι πληροφορικής «Oστούν-1», «Εφαρμογές Υπολογιστών στην Ορθοπεδική», «Ιστορία της Πληροφορικής»), 1 κινηματογραφικό («Η ιστορία του κινηματογράφου») και ένα ορειβατικό («Η ορειβασία σε 80 ερωτήσεις».

Στην Πρέβεζα διετέλεσε ιδρυτικό μέλος ή μέλος των ΔΣ στον Ορειβατικό Σύλλογο, την Κινηματογραφική Λέσχη, τον Ιππικό όμιλο, την Αερολέσχη, τη Λέσχη Πληροφορικής (έφερε το Internet στην Πρέβεζα), τη Λέσχη Κωπηλασίας Κayak και Rafting, και τη Λέσχη δημοτικής μουσικής «Η Βερενίκη». Aσχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία και έχει κάνει τρείς εκθέσεις.

Με την δεκαμελή ομάδα του του Ορειβατικού Συλλόγου Πρέβεζας, διέσχισε για πρώτη φορά στην ιστορία όλη τη χαράδρα του Αχέροντα ναι φωτογράφισε τις «Πύλες του Αδη» με αδιάβροχο εξοπλισμό. Η εφημερίδα Ελευθεροτυπία δημοσίευσε τότε μία ολόκληρη σελίδα ρεπορτάζ. Το 1996 εκτύπωσε σε 3000 αντίτυπα το γνωστό poster με τη χαράδρα του Αχέροντα, η οποία έκανε διάσημο το ποτάμι σε όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη (500 poster κυκλοφορούν στη Γερμανία) To 1998 εκτύπωσε σε 2000 αντίτυπα Poster με τη Λίμνη του Ζηρού κάνοντάς την γνωστή στο Πανελλήνιο. Είναι παντρεμένος με δυό παιδιά και εργάζεται στο ιδιωτικό του ιατρείο στην Πρέβεζα και στο ΙΚΑ Πρέβεζας. Το 1999 έλαβε άδεια ίδρυσης Ιδιωτικού Μουσείου Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας, το οποίο ήδη δρομολογήθηκε με αγορά οικοπέδου και εκθεμάτων.